Mindfulness is eenvoudig en het is een bewezen methode voor o.a. stress-reductie. Het is geen hogere wiskunde maar juist heel praktisch. Toch kan het behoorlijk complex en verwarrend overkomen wanneer je het beoefent. In deze blog deel ik het geheim waarmee de beoefening van mindfulness succesvol kan worden.

Definitie mindfulness

Mindfulness verwijst naar de boeddhistische Pali-term Sati. Om het te begrijpen en er vat op te krijgen is het nodig stil te staan bij de betekenis van mindfulness.

Abstracte definitie

De meest bekende en gebruikte definitie van mindfulness komt van Jon Kabat-Zin. Hij definieert mindfulness als: “Mindfulness houdt in dat je aandacht geeft op een speciale manier: doelbewust, op het moment zelf en niet-oordelend.”

“Niet oordelend” is een nog abstracte formulering. Want hoe doe je dat, niet oordelen? Al snel trap je in de valkuil van het oordeel over het oordeel wat je hebt.

Praktische definitie

De Birmaanse meditatieleraar U Pandita definieert mindfulness als de observatiekracht van de geest – de kracht waarmee de geest een object helder en eenvoudig ervaart, zonder erop te reageren (met dank aan Guus Went voor de vertaling).

Deze definitie is veel praktischer. Observatiekracht kun je ontwikkelen door te oefenen, en de helderheid die dit oplevert helpt je uit het reactie-patroon te stappen.

Observatiekracht

Observatiekracht oefen je door de concentratie vast te houden op een object wat je ervaart binnen de grenzen van het bewustzijn. Volgens de boeddhistische leer zijn de vier gebieden waarop je objecten kunt ervaren; het lichaam, de gevoelens, de geest en objecten van de geest.

Op het gebied van het lichaam kan dit het rijzen en dalen van de buik zijn, het bewegen van de voet tijdens het lopen, of andere sensaties die in het lichaam waarneembaar zijn. In een andere blog ga ik verder in op de andere gebieden.

Zolang er nog niet voldoende observatiekracht is, zul je merken dat je steeds “in gedachten verzonken raakt”. Je bent aan het dagdromen, overpeinzen, ervaart onrust of slaperigheid. Dit is het tegenovergestelde van mindfulness en het leidt je af van de oefening.

Oefenen door te benoemen

De kern van de beoefening ligt dan ook, met name in de eerste fase, in het sterk maken van de “observatie-spier”. Deze train je door bovengenoemde objecten te benoemen. Dit is een mentale activiteit die je wakker houdt. Je merkt bijvoorbeeld het rijzen van de buik op tijdens de inademing en je benoemt dan fluisterzacht vanbinnen “rijzen, rijzen”. Het effect hiervan is drieledig. Het dwingt je om alert te blijven, je geeft erkenning aan de ervaring die op dat moment aanwezig is (je blijft er bij), en je komt los uit de identificatie met het object van aandacht. Wanneer je deze methode consequent volgt, merk je al snel dat je brein zich hierop instelt. Het wordt al snel makkelijker om erbij te blijven.

De neurologie van benoemen

Neurologisch gezien, train je met het benoemen, de verbindingen tussen de frontaal-schors en het limbische brein. Eenvoudig gezegd maak je je brein sterker in het reageren op de emotionele storm die soms uit het limbische brein naar boven kan komen. Het maakt je stabieler en gelijkmoediger. Professor Psychiatrie Daniel Siegel schrijft hier uitgebreid over de voordelen hiervan in zijn boek Mindsight.

Hoe je mindfulness terugwint

Wanneer mindfulness je niet voldoende oplevert, vraag jezelf dan eens af hoe je oefent. Ben je alert en opmerkzaam of verval je ongemerkt in dagdromen, fantaseren en dissociëren? Ben je in staat te oefenen zonder te reageren, ben je onbewust iets aan het najagen, of ben je iets uit de weg aan het gaan en heb je dit niet in de gaten? Zie je de gedachtes die komen en gaan als onpersoonlijk, of zijn ze van jou? Ben je te hard aan het werk, of ben je juist te gelaten? Dit is een opsomming van mogelijke oorzaken waardoor de beoefening niet werkt. Al deze oorzaken kun je voor zijn door ze te benoemen. Dus bijvoorbeeld bij dagdromen, benoem je “dagdromen, dagdromen” Het kost weinig extra moeite en je wint er direct mindfulness mee terug.

Ik wens je een goede oefening toe.

Het boek van Daniel Siegel “Mindsight” en nog meer interessante boeken kun je hier vinden.

[button link=”http://www.bewustvrij.nl/retraites/” color=”#3d6b99″ bg_color=”#999999″]Ik wil meer weten over de retraites van Bewust Vrij[/button]


PS. DEEL dit artikel s.v.p. met jouw netwerk, door op de Tweet, Like, Share of Linkedin knoppen hieronder te klikken, zodat ook de mensen in jouw netwerk ervan kunnen profiteren.

Write A Comment

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.